.png){kind=small}
Afbouwen met buprenorfine
ErvaringsdeskundigenÂ
           helpen je verder
Wat is buprenorfine
Buprenorfine is een langwerkend opiaat. Het werkt veel langer dan oxycodon, fentanyl of morfine. Het onderdrukt ontwenningsklachten, pijn en verlangen naar het middel. Dit maakt buprenorfine een heel geschikt middel om mee af te bouwen.
In welke situatie overstappen naar buprenorfine
Sommige mensen lukt het om met het oorspronkelijke middel af te bouwen. Maar wanneer dit te veel ontwenningsverschijnselen veroorzaakt, dan kan er gekozen worden om af te bouwen met buprenorfine. Je moet dan eerst overstappen van het oorspronkelijke middel naar buprenorfine.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
De voordelen van buprenorfine
Een buprenorfinepleister werkt zeven dagen; al die tijd hoef je niet te denken aan het innemen van medicatie. Dat geeft rust, zowel lichamelijk als geestelijk.
• Omdat buprenorfine zo lang in je bloed blijft, zijn de ontwenningsverschijnselen milder dan bij andere opiaten.
• Met buprenorfine kun je in hele kleine stapjes afbouwen; het laatste stukje afbouwen doe je met tabletjes in zeer lage doseringen.
• Buprenorfine maakt minder sloom of suf dan andere opiaten.
• Buprenorfine heeft een antidepressieve werking en kan gevoelens van angst verminderen.
• Patiënten met chronische pijn waarbij de pijnbeleving ontregeld is (hyperalgesie) ervaren dat de pijn hanteerbaarder wordt als ze buprenorfine gebruiken.
• Buprenorfine geeft geen "high", geen lekker gevoel; je voelt je gewoon normaal. Daardoor heb je minder de neiging om meer te pakken dan nodig /afgesproken is dan wanneer je andere opiaten gebruikt.
Ervaringsdeskundigen over buprenorfine
Veel mensen vinden buprenorfine prettiger in het gebruik; men voelt zich over het algemeen beter dan bij andere opiaten. “Je hebt minder last hebt van ontwenningsverschijnselen tussen de doseringen, wat bij oxycodon een groot probleem is.
Mensen geven aan helderder te kunnen denken, meer te kunnen genieten van het leven. “Ik ben niet meer zo verschrikkelijk suf, de hele dag.”
​
Mensen kunnen hun dagelijkse bezigheden opnieuw oppakken en werken aan herstel omdat ze niet meer voortdurend met hun medicatie bezig hoeven te zijn. “Voor mij geeft buprenorfine meer stabiliteit in het leven.”
​
De pijnbeleving wordt anders. “Ik ervaar nu een andere pijn dan toen ik oxycodon gebruikte. De pijn is anders en beter te hanteren. Ik vind het een grote vooruitgang.”
Kan iedereen buprenorfine gebruiken?
In principe wel. Aangezien mensen die overstappen naar buprenorfine sowieso al opiaten gebruiken, kunnen zij gewoon overstappen. Buprenorfine geeft minder bijwerkingen en is minder gevaarlijk in vergelijking met de andere opiaten.
Zijn er ook mensen die niet tegen buprenorfine kunnen?
Het komt niet vaak voor, maar het kan zijn dat iemand zich er niet goed bij voelt. Als dat het geval is dan kun je ervoor kiezen om over te stappen naar een ander langwerkend opiaat om mee af te bouwen, bijvoorbeeld methadon.
Sommige mensen zijn allergisch voor buprenorfine pleisters. Ze krijgen last van jeuk, rode plekken, blaasjes, bultjes. Er zijn verschillende dingen die je kunt proberen om dit op te lossen.
Heeft buprenorfine bijwerkingen?
Ja, dat zijn hetzelfde type bijwerkingen die andere opiaten ook hebben. Maar mensen die buprenorfine gebruiken ervaren minder bijwerkingen dan bij andere opiaten.
Overzetten naar buprenorfine: hoe?
Omzetten naar buprenorfine vindt meestal plaats onder begeleiding van een verslavingsarts. Soms gebeurt het via een huisarts, pijnarts of apotheker, maar over het algemeen hebben zij (te) weinig ervaring hiermee. Het moet in ieder geval gebeuren onder begeleiding van iemand met een grondige kennis van opiaten die daarnaast ook ervaring heeft met het omzetten naar buprenorfine.
Omzetten moet zorgvuldig gebeuren: een stukje uitleg
Micro-inductie is erop gebaseerd dat je tijdens het overzetten twee opiaten tegelijk gebruikt. Stel dat een arts tijdens het overzetten een te grote dosis buprenorfine geeft, dan neemt de buprenorfine de receptoren in een keer over. Dit gaat gepaard met hevige ontwenningsklachten. Buprenorfine bindt namelijk sterker aan de opioïdreceptoren dan andere opiaten. Vandaar dat het overzetten voorzichtig moet gebeuren.
​Omzetten kan op twee manieren
De ‘oude methode’
De ‘oude methode’ wordt uitgevoerd tijdens een opname in een verslavingskliniek.
Het oorspronkelijke opiaat wordt gestopt. vervolgens moet je enige tijd wachten; de buprenorfine kan namelijk pas gestart worden wanneer het oorspronkelijke opiaat uit het lichaam verdwenen is.
Een halve dag na het stoppen beginnen de ontwenningsverschijnselen. Die worden steeds erger.
De klachten worden gemonitord aan de hand van een lijst met ontwenningsklachten die je elke 2 uur moet invullen. De ontwenningsklachten krijgen een cijfer. Wanneer je een bepaalde totaalscore heb bereikt kan langzaam begonnen worden met de buprenorfine. De buprenorfine wordt vervolgens op basis van ontwenningssymptomen en pijn in kleine stapjes opgebouwd, totdat de klachten afnemen en je bent aangekomen op de uiteindelijke dosis.
Het lijkt griezelig om te stoppen met je medicatie en vervolgens af te wachten totdat je ziek wordt. Maar mensen die het hebben meegemaakt zeggen dat het in de praktijk meevalt.
Zij stapte via deze methode over naar suboxone. Suboxone is buprenorfine met naloxon erbij. Het overstappen was voor haar XXXeen positieve ervaring. Lees het verhaal
"
Ervaringsverhaal
Er zijn ook mensen die slechte ervaringen hebben met deze methode. Dat kan te maken hebben met (de kwaliteit van) de begeleiding die zij ontvangen in de kliniek en met de informatie die wordt gegeven.
In dit ervaringsverhaal lees je hoe het verkeerd kan gaan wanneer begeleiding en informatieverstrekking niet goed georganiseerd zijn.
Ze ervaringsverhalen Steef
"
Omzetten via de micro-inductie methode
​Met de micro inductie methode kun je met vrij weinig ontwenningsverschijnselen overstappen van ieder opiaat en vanaf iedere dosis naar buprenorfine naar buprenorfine. De micro inductie methode is vrij nieuw en wordt nog maar op weinig plekken gedaan.
Informeer bij je arts of er bij jou in de buurt een instelling is die deze manier van overstappen aanbiedt.
Ambulant of intern
Sommige mensen kiezen ervoor om ambulant overgezet te worden, anderen kiezen voor een opname. Het hangt af van je persoonlijke omstandigheden. Een opname is met name geschikt als verslaving/ geestelijke afhankelijkheid een rol speelt. Wat voor jou het beste is, bespreek je met je arts.
Omzetten: Hoe werkt het
Op dag 1 krijg je onder begeleiding een zeer kleine hoeveelheid buprenorfine toegediend terwijl je het oorspronkelijke middel blijft gebruiken. Op dag 2 en 3, idem dito. Ondertussen blijf je je oorspronkelijke middel doorgebruiken.
Na ongeveer een week zit je op de voor jou benodigde hoeveelheid buprenorfine. Het kan ook korter zijn, of langer.
Soms kun je op dat moment in één keer stoppen met het oorspronkelijke middel. Soms wordt het oorspronkelijke middel afgebouwd.
Ervaringsverhalen
Steffi koos voor ambulant overzetten met micro-inductie
​
​
Rianne koos voor een opname met micro-inductie
"
Na overstappen komt afbouwen
Na het overstappen ga je stabiliseren; je blijft een week of iets langer op dezelfde dosis. Daarna begin je met afbouwen.
Het volledig afbouwen van buprenorfine kan, afhankelijk van hoe lang je opiaten gebruikt hebt, maanden of jaren duren.
De ontwenningsverschijnselen van buprenorfine zijn minder heftig dan van andere opiaten, maar ze zijn er wel. Daarom moet buprenorfine, net als alle andere opiaten, heel rustig en zorgvuldig worden afgebouwd.
De heftigheid van de ontwenningsverschijnselen hangt, net als bij de andere opiaten, samen met het tempo waarmee afgebouwd wordt. Ook voor het afbouwen van buprenorfine geldt: afbouwen is maatwerk. Het tempo dat voor de ene geschikt is, kan voor de ander te snel gaan.
Heb je veel last van ontwenningsverschijnselen, bouw dan af in een langzamer tempo of stabiliseer: blijf enige tijd op dezelfde dosering.
Ontwenningsverschijnselen buprenorfine
Over het algemeen vinden mensen afbouwen met buprenorfine beter te verdragen dan het afbouwen met andere opiaten. “Tijdens het afbouwen met buprenorfine voelde ik mij een stuk beter dan wanneer ik in het verleden mijn oxycodon te laat had ingenomen.”
​
Wat je precies ervaart is voor iedereen anders, maar veel mensen vergelijken het met een flinke griep.
De klachten hoeven niet ernstig te zijn, maar ze zijn wel merkbaar. Wat je hoort is dat mensen op sommige dagen nergens last van hebben, en dan ineens weer wel. Dit is normaal; en trekt vanzelf weg. Steeds wanneer de dosis omlaag gaat nemen de klachten toe. Meestal trekken die na een dag of drie weer weg; soms duurt het (veel) langer.
Het is voor iedereen anders
De ontwenningsverschijnselen van buprenorfine lijken op die van andere opiaten: rusteloosheid, pijn in je botten, spieren en gewrichten, rillingen, diarree, koorts, hoofdpijn, misselijkheid, overgeven, zweten, loopneus. Soms plotseling, uit het niets, een huilbui. Slapeloosheid komt veel voor, evenals pijn.
Het bovenstaande lijstje ontwenningsverschijnselen klinkt angstaanjagend, maar misschien valt het voor jou heel erg mee. Uiteindelijk zul je zelf ervaren hoe het voor jou is: afbouwen is voor iedereen anders.
Pijn tijdens en na het afbouwen
Veel mensen ervaren dat de pijn, die lange tijd onderdrukt werd door de opiaten, weer terugkomt.
Een pijnbehandeling wordt door een merendeel van de instellingen voor verslavingszorg niet aangeboden. Daarvoor moet je naar de revalidatiezorg, fysiotherapie ergotherapie et cetera.
Kijk op de Pijnpagina voor meer informatie hierover.
Andere klachten na het afbouwen
De lichamelijke klachten van het afbouwen zijn meestal een dag of 10 na het nemen van de allerlaatste dosis verdwenen. Toch blijven klachten soms hangen. Sommige patiënten hebben er nog maanden last van.
Dat kunnen zijn slaapproblemen, depressie, angst, mist in je hoofd. Deze klachten hebben niets te maken met het middel buprenorfine, maar met het afbouwen zelf.
Sommige mensen krijgen na het afbouwen last van stress; dat is heel begrijpelijk. Je gaat tenslotte een nieuw leven tegemoet, zonder het dempende effect van het middel dat je jarenlang gebruikt hebt. Het is een grote stap, waar je rustig de tijd voor moet nemen. Forceer jezelf niet.
​
Soms kunnen trauma’s, ervaringen uit het verleden terugkomen. Als je het hier moeilijk mee hebt, zoek dan een therapeut.
Soms zijn mensen bang voor een terugval. Ook dit is begrijpelijk. Als je je bang voor bent, bespreek het dan met je behandelaar; des te beter kun je ermee omgaan en eventuele problemen voorkomen.
"
Dit is een paragraaf. Klik hier om je eigen tekst toe te voegen.
Veelgestelde vragen over buprenorfineÂ
Kun je buprenorfine gelijktijdig met een ander opiaat gebruiken?
Nee. Dit gebeurt alleen wanneer je - onder toezicht van een verslavingsarts - overstapt van een ander opiaat naar buprenorfine.
Wat gebeurt er als je tijdens het gebruik van buprenorfine andere opiaten gebruikt?
Niets. Als de buprenorfine de receptor eenmaal volledig heeft bezet hebben andere opiaten geen effect.
Wat gebeurt er als je tijdens het gebruik van andere opiaten buprenorfine gebruikt?
De buprenorfine duwt het andere opiaat uit de receptor; dit kan acute ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Niet doen dus!
Klopt het dat buprenorfine boven een bepaalde hoeveelheid niet meer extra werkt wanneer je iets erbij neemt?
Bij een hoge dosering treedt een plafondeffect op; de werking van het middel neemt niet verder toe. Als het middel de receptor volledig heeft bezet, geeft meer buprenorfine geen extra effect.
Werkt buprenorfine tegen alle soorten pijn?
In principe wel, maar vanwege het hierboven genoemde plafondeffect waarbij het middel niet meer sterker gaat werken wanneer je de dosering verhoogt kan het zijn dat de pijn onvoldoende gedempt wordt. Als dat het geval is, zul je moeten overstappen naar een ander middel.
Kun je verslaafd raken aan buprenorfine?
Net zoals bij andere opiaten kan dat zeker, vooral bij langdurig gebruik. Op den duur wordt het middel minder werkzaam. Het risico dat je steeds meer gaat gebruiken omdat je het eerdere effect terug wilt hebben ligt op de loer.
Heeft het zin om extra buprenorfine te nemen, wanneer het verlangen naar opiaten blijft?
Ja, een hogere dosering kan het verlangen verminderen.
En als dat niet voldoende is?
Je kunt dan overstappen naar Suboxone, combinatiepreparaat van buprenorfine en naloxone. Dit middel wordt gebruikt voor mensen die echt verslavingskenmerken vertonen. Als je Suboxone gebruikt kun je geen andere opiaten erbij gebruiken, anders krijg je acuut last van ontwenningsverschijnselen. Het vermindert het verlangen naar meer opiaten.
​
Kun je buprenorfine pleisters combineren met buprenorfine tabletten?
Ja, dat kan. Het is dan zoeken naar de beste verhouding: een sterke pleister en minder tabletten of andersom. Het kan zijn dat je je bij de ene verhouding beter voelt dan bij de andere; een kwestie van uitproberen.
​
Waar kun je het beste de pleister plakken?
Kies een plekje dat niet beschadigd of geïrriteerd is. De huid mag niet behaard zijn, anders blijft pleister niet goed zitten.
Let erop dat je de pleister ergens plakt waar de huid niet beweegt/ plooit door bewegingen van spieren/ledematen. Zorg dat de pleister niet gaat plooien/ frommelen wanneer je gaat liggen. Kies een plek waar geen kleding tegenaan schuurt: draag losse kleding!
Geschikte plekken zijn de buitenkant van de bovenarm, de bovenrug of zijkant van de borstkas.
Hoe zorg je dat de pleister goed vast blijven zitten?
Was de huid met lauw water en een heel klein beetje zeep (geen douchecrème) voordat je de pleister plakt. Afdrogen met een tissue, niet met een handdoek met wasverzachter.
De pleister op de huid plakken en met de vlakke hand aandrukken, zodat de pleister warm wordt en de lijm goed met de huid versmelt.
Eventueel kun je de pleister rondom vastplakken met Leukopor (te koop bij Kruidvat).
Wat moet je doen als de pleister loslaat?
Een nieuwe pleister plakken! Maar beter zorg je dat het niet zover komt, zodat je met je arts niet discussie hoeft aan te gaan over waarom je meer pleisters nodig hebt dan voorgeschreven.
Wat moet je doen als de pleister loslaat door extreem zweten?
Dit kan een groot probleem zijn. In het ergste geval, en als alle bovenstaande tips niet werken, moet er gekozen worden voor een andere toedieningsvorm/ een ander opiaat.
Wat moet je doen als een luchtbel onder de pleister zit?
Een gaatje erin prikken, de lucht eruit drukken en dan een stukje Leukopor over het gat plakken. Als er een luchtbel ontstaat, heb je de pleister waarschijnlijk ergens geplakt waar de huid beweegt, waardoor de pleister los trekt.
Heeft het zin om de pleister te plakken op de plek waar je de meeste pijn hebt?
Nee. Het middel wordt opgenomen in de bloedbaan en gaat naar de hersenen; daar doet het zijn werk door zich te hechten aan een receptor. Het wordt niet direct via de huid doorgegeven.
Wanneer geeft de pleister meer af dan de bedoeling is…?
Als je er een warme waterstraal op zet met de douche. Of als je erover wrijft, waardoor de pleister warm wordt, of als je in de volle zon zit. Hierdoor raakt de pleister eerder uitgewerkt. Niet zo handig dus.
“De pleister zou zeven dagen moeten werken, maar ik heb het gevoel dat hij bij mij al eerder is uitgewerkt. Is dat mogelijk?”
Dit gebeurt heel vaak bij mensen die langdurig opiaten hebben gebruikt. Hun lichaam is heel gevoelig voor dosering schommelingen. Het kan ook zijn dat je lichaam de buprenorfine extra snel afbreekt.
Mocht je echt problemen ervaren, bespreek het dan met je arts. Misschien krijg je toestemming om de pleister een dag eerder te verversen.
Kun je allergisch zijn voor buprenorfine pleisters, dat je jeuk krijgt of bultjes?
Ja. Als je toch heel graag de pleisters wilt blijven gebruiken kun je je arts vragen om Fluticason neusspray. Deze neusspray bevat corticosteroïden en werkt ook tegen allergische reacties op de huid.