CYP2D6 is een enzym dat verantwoordelijk is voor het opnemen (metaboliseren) in het lichaam van een ongeveer een kwart van alle geneesmiddelen, o.a. opiaten, pijnmedicatie, antidepressiva, antipsychotica en bètablokkers.
 

In Nederland heeft zo’n 5-10% van de bevolking een traag metabolisme: dit betekent dat bijvoorbeeld opiaten vertraagd worden  opgenomen. 35-45% zit tussen traag en normaal in, 42-58% is normaal en 2-3% heeft een ultrasnel metabolisme.

​

Bij een traag metabolisme wordt de standaard dosering van  opiaten vertraagd/ onvoldoende opgenomen. Het middel werkt dus minder goed.
 

Bij een ultrasnel metabolisme wordt het zo snel opgenomen dat het lichaam het ook weer snel uitscheidt: je ervaart dus minder werking.
 

Tijdens het gebruik of afbouwen van opiaten wordt soms een CYP2D6 onderzoek gedaan: een DNA onderzoek naar de werking van één of meerdere enzymen. Een arts kan hiertoe besluiten om te ontdekken waarom iemand op een andere manier dan verwacht reageert op bepaalde opiaten. Naar aanleiding van de uitslag van het onderzoek  kan het afbouwbeleid worden aangepast:  ga je andere medicatie nemen? Of een hogere/lagere dosis? Meer of minder slikmomenten? 

 

Landelijke protocollen over wat een arts specifiek doet met de uitslag van een CYP2D6 onderzoek ontbreken nog.

Vaak zal aan mensen met een snel metabolisme een ander opiaat worden voorgeschreven, dat niet (of in mindere mate) wordt gemetaboliseerd door het CYP2D6 enzym. Er worden in het lichaam verschillende CYP enzymen geproduceerd; de samenstelling van een opiaat bepaalt door welk enzym het wordt omgezet.

​

Je arts kan voor jou een CYP2D6 onderzoek aanvragen als hij/zij denkt dat dit zinvol is.  Meestal vergoedt de zorgverzekeraar de kosten. Je kunt het onderzoek ook zelf betalen; de kosten ligt rond de €180.  

Het laten uitvoeren van een CYP onderzoek is vrij nieuw en staat momenteel nog niet vermeld in de richtlijnen voor het gebruiken/ afbouwen van opiaten. Mede als gevolg daarvan wordt het onderzoek nog niet op grote schaal uitgevoerd. 

​

Wel wordt er steeds meer literatuur over gepubliceerd en krijgt het onderwerp steeds meer aandacht. De verwachting is dat in de toekomst  in richtlijnen zal worden opgenomen wanneer een dergelijk onderzoek moet worden uitgevoerd.