.png){kind=small}
Pleisters knippen om af te bouwen
Afbouwen met ministapjes met raster als kniphulp
Veel mensen bouwen af door pleisters te knippen.
Dat is prima: pleisters knippen mag en vermindert de werkzaamheid van de pleister niet.
Het probleem zit ergens anders:
hoe maak je met een pleister kleine, gelijkmatige afbouwstapjes?
Daarvoor hebben wij iets ontwikkeld:
een raster dat je op de pleister kunt plakken en gebruikt als maatverdeling bij het knippen.
Iets op de pleister plakken mag.
Een pleister ademt niet en is waterdicht; je plakt er simpelweg een dun stukje plastic bovenop.
Welke pleister gebruik jij?
De voorbeelden en berekeningen op deze pagina zijn uitgewerkt voor fentanyl,
maar het principe van kleine, gelijkmatige stapjes geldt voor alle pleisters.
Verderop vind je voorbeelden voor buprenorfinepleisters en morfinepleisters.
We hebben een voorbeeldraster gemaakt voor de fentanylpleister van 12 µg.
• Het raster is verdeeld in 4 × 8 blokjes van 4 × 4 mm.
​• Daarmee wordt de pleister verdeeld in 32 gelijke stukjes.
​• Leuk om te weten: één blokje staat gelijk aan ± 0,38 microgram fentanyl!
​
Het raster gebruik je puur als kniphulp:
elk weggeknipt blokje betekent een heel klein stapje minder.
​
👉 Het raster kun je hier downloaden.
Gebruik je een andere pleister, bijvoorbeeld buprenorfine of morfine?
Ook voor jouw pleister kan een passend raster worden gemaakt.Stuur hiervoor een mail naar contact@opiatenafbouwen.nl.
​
Voorbeeld raster voor fentanyl
pleister 12 µg
Voorbeeld: fentanylpleister 12 µg
Buprenorfinepleisters
-
Laagste dosering pleister: 5 µg/uur (werkt ±7 dagen)
-
Tot 5 µg gaat afbouwen vaak nog redelijk gelijkmatig.
-
Rond 2–3 µg ligt voor veel mensen het kritieke punt.
-
Vanaf daar: kleinere stapjes, meer tijd tussen stappen.
​
Buprenorfine
De werkwijze met het raster is voor alle pleisters hetzelfde.
Wat verschilt, is waar het kantelpunt ligt en hoe gevoelig het lichaam reageert bij lagere doseringen.
Morfine
Morfinepleisters
-
Laagste dosering pleister: 5 µg/uur (werkt ±7 dagen)
-
Tot 5 µg is het afbouwen bij de meeste mensen nog redelijk te doen.
-
Onder de 5 µg wordt het lichaam duidelijk gevoeliger: hier ligt het kritieke punt.
-
Vanaf daar: liever vertragen dan forceren.
Liever te langzaam dan te snel!
​​
De werkwijze met het raster is voor alle pleisters hetzelfde.
Wat verschilt, is waar het kantelpunt ligt en hoe gevoelig het lichaam reageert bij lagere doseringen.
Aan de slag met het raster
Download de pdf voor het raster van de pleister die jij gebruikt.
Laat het raster professioneel printen bij een copyshop op transparant A4-stickerfolie. Niet thuis printen — de lijnen moeten haarscherp zijn.
Wees gerust: op de PDF staat alleen de afkorting van het middel (FEN, BU MOR , het aantal milligrammen (alleen het getal) en een afkorting van het merk pleister dus niemand ziet dat het over opiaten gaat.
Ga naar de copyshop en zeg:
“Ik wil dit laten printen op transparant stickerfolie, geschikt voor een laserprinter, op A4-formaat.”
De sticker folie moet zo dun mogelijk zijn, maar niet rekbaar!
Benodigdheden
- het bedrukte stickervel
- een schaar
- een stuk karton
- vier kopspelden
- een pincet om de pleister mee vast te pakken
- tape om straks de pleister extra goed vast te zetten
- een schriftje of een dagboek waarin je precies noteert
hoeveel je mindert en wanneer
Werkwijze
Knip één raster uit, inclusief de rondjes er omheen.
Leg de pleister op een stuk karton (of iets waarin je kunt prikken). Nog niet vastprikken!
Nu ga je het uitgeknipte stuk raster zo goed mogelijk uitlijnen op de pleister.
â–¸Leg het raster op de pleister en als het goed ligt prik je een kopspeld in de zwarte rondjes, zodat het raster rondom vastzit.
Het echte werk
-
Haal alles weer los
-
Verwijder de beschermlaag van de stickerfolie (niet van de pleister!)
-
Steek de vier kopspelden terug door de gaatjes in het raster
-
Duw het raster ongeveer 1 cm boven de scherpe punt van de kopspeld; gebruik eventueel het pincet als hulpmiddel.
Je ziet nu de gaatjes in de pleister - en de gaatjes in het karton eronder.
Steek elke speld weer precies in z’n gaatje en duw stevig vast.
​
Duw het raster voorzichtig naar beneden en druk het rustig aan.
Als het goed is ligt het raster nu perfect recht op het actieve deel van de pleister.
Om straks de dosis met ministapjes te verlagen ku je steeds één of meerdere blokjes wegknippen met een klein schaartje, bijvoorbeeld een nagelschaartje.
Let op - belangrijk
Als het raster goed is geplakt, zul je zien dat er aan één kant een smalle reststrook overblijft.
Deze reststrook bevat samen ongeveer 0,7 µg (grofweg twee blokjes). Deze reststrook moet worden afgeknipt.
Alleen dan klopt de verdeling van de blokjes en blijft de dosering consistent.
Waarom minderen in percentages?
Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat afbouwen met percentages de meest lichaamsvriendelijke manier van afbouwen is, waarbij de stappen vanzelf kleiner worden naarmate je lager komt.
Het wordt merkbaar beter verdragen door het lichaam dan minderen met vaste hoeveelheden.
Deze manier van afbouwen met percentages wordt ook wel hyperbolisch afbouwen genoemd.
Als het mogelijk is, raden wij deze manier van afbouwen aan.
Het verloop is gelijkmatiger en geeft vaak minder ontwenningsklachten.
Afbouwschema: hoeveel ga je minderen
Ieder opiaat, ook fentanyl, heeft een bepaald kantelpunt, een moment in het afbouwen, waarop het afbouwen ineens moeilijker wordt. Het is belangrijk dat je je afbouwschema daar op aanpast.
Waar het kantelpunt ligt is bij iedereen net een beetje anders, maar er is ook een wetenschappelijke inschatting van waar dit punt ligt.
Waar ligt het kantelpunt
Bij fentanyl ligt het kantelpunt rond de 12 µg — de laagste pleister.
• Boven de 12 µg kunnen de meeste mensen afbouwen met stappen van ongeveer 10% van de laatst gebruikte dosis.
​
• Onder de 12 µg ga je naar 5% van de laatst gebruikte dosis.
Met het blokjesraster kun je dit percentage redelijk nauwkeurig benaderen.
​
Dit zijn richtlijnen; het lichaam bepaalt het tempo. Het kan zijn dat dit tempo voor jou te hoog ligt; pas het aan naar wat goed voelt voor jou.
Afbouwstapjes uitmeten:
voorbeeld fentanyl
Stel dat je je dosering met 10% wilt verlagen.
De fentanylpleister van 12 µg in dit voorbeeld is verdeeld in 32 blokjes. Eén blokje staat ongeveer gelijk aan 0,38 µg.
1 µg = ongeveer drie blokjes.
Je kunt dan 3 blokje wegknippen en de rest van de pleister gebruiken.
​
Zo gebruik je het raster als hulpmiddel om zelf te doseren:
in kleine, overzichtelijke stapjes — zonder ingewikkeld rekenen.​​​
Stel dat je je dosering met 5% wilt verlagen, zul je een beetje moeten gokken, want deze pleisters zijn niet ontworpen om hyperbool mee af te bouwen.
Je zult een beetje moeten improviseren maar als je steeds goed bijhoudt wat je doet gaat het zeker lukken.
Wat betreft die 5%: dat staat ongeveer gelijk aan anderhalf blokje.
Het is belangrijk dat je een schriftje bijhoudt waarin je steeds opschrijft hoeveel je plakt en wanneer. Doe je dat niet, dan komt er beslist een moment dat je vergeten bent waar je zit. Vergeetachtigheid wordt bij afbouwen, en dat is erg vervelend.
Wanneer ga je minderen
Onderzoek van Mark Horowitz e.a. laat zien dat voldoende tijd tussen stappen essentieel is, vooral bij lagere doseringen.
Hoe lager de dosis, hoe belangrijker stabilisatie wordt!!
Wetenschappelijk onderzoek van Mark Horowitz e.a. laat zien: DIT ZOEK IK NOG OP
• boven de 12 µg kun je het beste om de twee of drie weken??? Minderen
• onder de 12 µg kun je het beste om de twee of drie weken???
Naarmate je verder komt
Steeds dichter bij de nul
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It's easy.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It's easy.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It's easy.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It's easy.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It's easy.
Disclaimer
Het raster is geen medisch goedgekeurd hulpmiddel.
Het is bedoeld als praktisch hulpmiddel bij het knippen van pleisters.
Gebruik ervan gebeurt op eigen verantwoordelijkheid, bij voorkeur in overleg met een arts of apotheker.
Gelijk doorklikken?
xxxxxxxxxxxx
Lees verder →