.png){kind=small}
Clonidine bij ontwenningsverschijnselen
Clonidine: gebruik, afbouwen en risico’s
Ontwenningsverschijnselen horen bij afbouwen; je ontkomt er niet aan.
• De eerste stap is om langzamer af te bouwen: langere tijd tussen de afbouwstappen en kleinere afbouwstappen.
​
• Mocht je toch (tijdelijk) veel last hebben van ontwenning, dan is clonidine het enige middel dat ontwenningsverschijnselen kan verminderen.
Er zijn ook andere middelen die worden voorgeschreven, maar clonidine is het meest effectief tegen ontwenningsverschijnselen als geheel.
Let op: niet iedereen kan clonidine gebruiken, want het heeft een bloeddrukverlagend effect.
• Je huisarts bepaalt of jij veilig clonidine kunt gebruiken, maar blijf ook altijd zelf goed opletten!
Heb je last van bijwerkingen, meld dat dan direct aan je huisarts, of aan de apotheek!​
​
​
Wat is clonidine
Clonidine kan ontwenningsverschijnselen zoals spierpijn, spierkrampen en rusteloze benen verzachten. Het kan de slaap verbeteren en soms maakt het de pijn minder.
​
Clonidine werkt doordat het het zenuwstelsel tot rust brengt — het vermindert de aanmaak van stresshormonen zoals adrenaline, waardoor hartslag, spanning en onrust afnemen.
​
Clonidine kan helpen als je teveel last hebt van ontwenningsverschijnselen tijdens het afbouwen, of na een te grote afbouwstap.
​
Het kan ook worden gebruikt als je een tijd op nul zit maar nog steeds last hebt van ontwenningsverschijnselen. Dit gebeurt soms als je extreem snel hebt afgebouwd.
​
Let wel: clonidine helpt tegen ontwenningsverschijnselen, maar het is niet bedoeld om de gevolgen van te snel afbouwen of een cold turkey te verminderen, want daarvoor is het niet sterk genoeg.
​​​
​
Ontwenningsklachten
Vaak is het heel duidelijk wanneer de ontwenningsverschijnselen te heftig zijn. Maar soms kan het voor jezelf prettig zijn om de OASE score in te vullen.
De OASE-score is een hulpmiddel om de ernst van je ontwenningsklachten te meten. Door elke dag op hetzelfde tijdstip een OASE-score te noteren, kun je beter inschatten:
​
• of een vorige stap misschien te groot is geweest;
• of je al stabiel genoeg bent voor een volgende stap;
• of je juist meer tijd nodig hebt op dezelfde dosis.
​
Veel mensen vinden het prettig om de OASE-score een paar dagen bij te houden vóórdat ze een stap zetten, en ook in de dagen erna. Zo kun je samen met je arts beter beoordelen of het tempo en de dosering bij jou passen.
Medicatie helpt niet tegen de gevolgen van
te snel afbouwen !
Overleg met je arts
Jouw arts kan je clonidine voorschrijven om ontwenningsverschijnselen te verminderen.
Sommige artsen hebben nog nooit gehoord van deze toepassing van clonidine; het is namelijk van huis uit een middel om de bloeddruk te verlagen. Maar het wordt ook voorgeschreven om ontwenningsverschijnselen te verminderen.
✦ Mocht je huisarts onbekend zijn met clonidine, laat hem/haar dan onze informatie zien, of deze informatie op apotheek.nl​
​
​
Clonidine opbouwen
Clonidine werkt in op je bloeddruk, en daarom is het belangrijk dat het schema bij jouw lichaam past.
Wanneer je begint met clonidine, moet je de dosering langzaam opbouwen. Als je dat niet doet kun je last krijgen van duizelingen.
Als het goed is krijg je van je arts een opbouw- én afbouwschema. Maar omdat mensen vaak vragen hoe zo’n schema eruit ziet geven we hieronder een voorbeeld.
Let op: dit is geen medisch advies, het is bedoeld om je een idee te geven hoe het opbouwen plaatsvindt.
✦ Een voorbeeld
We gaan uit van 0,025 mg tabletten.
Op dag 1 neem je ‘s avonds één tablet. Op dag 2 neem je ‘s ochtends en ‘s avonds een tablet, op dag 3 neem je ‘s ochtends ‘s middags en ’s avonds een tablet.
Vanaf dag vier kan er elke dag een klein stapje omhoog gezet worden.
​
De dosering verhogen gebeurt alleen als het noodzakelijk is en altijd in overleg met je arts.​
​
​
Stoppen met clonidine
Als je clonidine langere tijd gebruikt ‘’raakt het lichaam gewend’’ aan het bloeddrukverlagende effect.
Als de clonidine dan plotseling gestaakt wordt, kan de bloeddruk erg stijgen. Hierom is het raadzaam om clonidine altijd af te bouwen en niet zomaar te stoppen. Bespreek het met je arts.
​
âš Bespreek altijd je afbouwplan met je arts; samen bepalen jullie wat voor jou veilig is.
Clonidine afbouwen moet rustig gebeuren. Stop je te snel, dan kunnen er klachten ontstaan zoals een plotselinge bloeddrukstijging, hartkloppingen, hoofdpijn, trillen, angst of onrust.
​
Omdat clonidine maatwerk is, geven we geen exacte doseringen meer. Wat voor de één goed werkt, kan bij iemand anders juist problemen geven.
​​​​
· je verlaagt in hele kleine stapjes;
· je stabiliseert telkens een paar dagen;
· je luistert naar je lichaam en kijkt eventueel naar je OASE-score;
· als een stap te groot was, ga je een stapje terug;​
· sommige mensen moeten nóg langzamer afbouwen om slapeloosheid of hartkloppingen te voorkomen.
In de praktijk
Clonidine bouw je het prettigst af door steeds één slikmoment iets te verlagen. Verlagen doe je pas als je je stabiel voelt.
-
je verlaagt één slikmoment tegelijk
-
je houdt 3–7 dagen stabilisatie aan
​ -
je kijkt naar je OASE-score en naar je lichaam
​ -
daarna pas het volgende moment verlagen​​
Tussentijds afbouwen
​Kan je clonidine tussentijds afbouwen en daarna opnieuw beginnen?
Dat is juist een hele goede manier clonidine te gebruiken. Het lichaam went snel, dus langere periodes achter elkaar werken minder goed en verhogen het risico op bloeddrukschommelingen.
Een “stop–start” aanpak is dus prima.
Gebruik clonidine hooguit een week als de klachten hevig zijn.
​
Het principe voor tussentijds afbouwen blijft hetzelfde als bij gewoon afbouwen.
Bouw daarna af zoals eerder beschreven, en blijf daarna een tijd zónder.
​
Als de klachten later weer opspelen, kun je opnieuw beginnen met een lage dosis, net als de eerste keer.
​
Belangrijk is dat er altijd een paar dagen tot weken tussen de periodes zit, zodat je lichaam zich weer kan herstellen.
​
​​​​​
Is clonidine verslavend?
Clonidine went snel. Daarom wordt het meestal slechts enkele dagen tot maximaal een week achter elkaar gebruikt. Daarna moet je het altijd geleidelijk afbouwen.​
​​
​​
Ervaringen met clonidine
“Het is nu zeven weken geleden dat ik gestopt ben met oxycodon. Een week geleden vond ik het tijd om de clonidine af te bouwen. Ik slikte 0,225 mg per dag, daar voelde ik me goed bij.
Nu heb ik sinds een week een halve eraf gehaald, maar het gaat niet goed. Ik ben compleet slapeloos. Vannacht om 3.30 uur besloten om die halve er weer bij te slikken.”
"
"
"Clonidine helpt bij ontwenningsverschijnselen. Maar het is verslavend. Mijn begeleider bij de verslavingszorg zegt dat ik het daarom uiterlijk zes dagen achter elkaar mag gebruiken.”
​
​
Risico's
Er zijn bepaalde risico’s verbonden aan het gebruik van clonidine, onder andere bloeddrukdaling, duizeligheid, flauwvallen en sufheid; clonidine is namelijk van oorsprong een bloeddrukverlager.
​
Of clonidine veilig kan worden gebruikt hangt o.a. af van de bloeddruk voorafgaand aan het starten met clonidine en andere factoren die kunnen leiden tot vallen (b.v. hogere leeftijd en het gebruik van meerdere soorten medicatie).
• Als je clonidine gebruikt en je merkt dat het niet helpt, of als je je er niet goed bij voelt, neem dan contact op met je arts om te bespreken hoe je het beste kunt stoppen.​
​
Andere medicatie
Andere medicatie kan soms ook helpen bij klachten tijdens het afbouwen. Hieronder vind je een paar middelen waar veel mensen baat bij hebben.
Let wel: als je echt iets nodig hebt tegen ontwenningsverschijnselen, dan is clonidine het beste middel.