Foto: Abigail James/The Pharmaceutical Journal
Het woord ‘tapering’ komt uit het Engels en betekent afbouwen.
De strips worden speciaal voor jou gemaakt en geleverd op doktersrecept.
Het grote voordeel van taperingstrips is dat je daarmee met hele kleine stapjes kunt minderen. Het is de beste manier om heel secuur, met exact afgepaste hoeveelheden, de dosering van je medicatie te verlagen. Zonder taperingstrips is dit feitelijk onuitvoerbaar.
De pillen die je meekrijgt van de apotheek zijn niet echt geschikt voor afbouwen met kleine stappen, omdat de dosering te hoog is. Je moet dan de pil in stukjes hakken, prakken of knippen. Dat is een vervelende, lastige bezigheid, waarbij je je bovendien makkelijk kunt vergissen.
Bijvoorbeeld: Oxycodon wordt standaard geleverd in pillen van 5 mg. Maar in een taperingstrip kunnen doseringen worden gemaakt van 1 mg. op een andere manier krijg je dat niet voor elkaar.
Hoe werken taperingstrips
Bij “gewoon” afbouwen ga je om de zoveel tijd een stap omlaag - denk aan de traptreden op een trap.
Bij afbouwen met taperingstrips gaat het veel gelijkmatiger: de dosis gaat iedere dag een heel klein beetje omlaag. Dit gebeurt volgens een schema waarbij die stappen steeds kleiner worden, naarmate de dosis lager wordt.
Door gelijkmatig te minderen daalt de bezetting van de opiaatreceptor waarop de medicatie aangrijpt heel geleidelijk, en daardoor heb je minder last van ontwenningsverschijnselen.
Hoe het precies werkt is moeilijk uit te leggen, maar in de praktijk werkt deze methode erg goed.
Mochten er toch ontwenningsverschijnselen optreden, dan ga je in overleg met je arts “stabiliseren“. Dat betekent dat je niet verder afbouwt, maar 1-3 weken op dezelfde dosis blijft zitten. Daarna ga je weer verder met afbouwen.
Kun je het beste gelijk beginnen met taperingstrips ?
Dat kan, maar het is niet per se nodig. In de meeste gevallen kan je in het eerste deel van het afbouwtraject de gangbare tabletten gebruiken. Maar hoe verder je afbouwt, hoe lastiger het wordt.
De laatste loodjes
Het laatste stukje afbouwen is altijd het moeilijkst. Hoe dichter je bij nul komt, hoe kleiner de hoeveelheid die je moet minderen en dan kun je met de gewone tabletten in de problemen komen. Mocht je hier vastlopen, dan kan het verstandig zijn om voor het laatste gedeelte over te stappen op taperingstrips.
Mocht je een erg gevoelig lichaam hebben, en al eerder merken dat het niet goed gaat, dan kun je eerder uitwijken naar taperingstrips.
Zorg dat je arts de strips op tijd bestelt, want het kan soms even duren voordat de bestelling klaar is. In de tussentijd kun je stabiliseren, dus op dezelfde dosis blijven, om het lichaam niet verder te belasten.
Taperingstrips worden op recept geleverd, en moeten worden besteld door je huisarts via
Taperingstrips voor opiaten
Jaarlijks worden er een duizendtal strips gemaakt voor het afbouwen van Oxycodon, Morfine en Tramadol. De meeste mensen ervaren het afbouwen met taperingstrips als erg prettig. Binnenkort komen er ook taperingstrips voor het afbouwen van Fentanyl.
Vergoeding 2024
De zorgverzekeraars van de DSW-groep (DSW, StadHolland, inTwente en SZVK) vergoeden taperingstrips voor het afbouwen van opiaten in 2024.
​
Standaard worden vergoed standaard drie taperingstrips (= 3x 28 dagen = 84 dagen). Deze taperingstrips worden automatisch gedeclareerd bij DSW en hiervoor hoef je geen machtiging aan te vragen.
Indien je afbouwtraject langer duurt dan drie strips dan kun je met een onderbouwing van je behandelaar een langere vergoedingsperiode (machtiging) aanvragen bij DSW.
​
DSW heeft geen standaardformulier voor een machtigingsaanvraag. Dit moet je behandelaar zelf opstellen door een onderbouwing te geven over het afbouwtraject. In deze onderbouwing moet staan:
• Gegevens patiënt
• Gegevens behandelaar
• Waarom de afbouw langer duurt dan drie strips. (bijv. hoge dosering, angst bij afbouwen)
• Hoe lang het afbouwtraject zal duren (bijv. vijf strips = 140 dagen)
• Eventuele andere informatie/omstandigheden over jouw afbouwtraject
• De onderbouwing dient ondertekend te zijn door de behandelend arts/psychiater
Meer informatie vind je op www.taperingstrip.nl.
Het grote voordeel van taperingstrips is dat je kunt afbouwen met hele kleine stapjes.
Zelf monitoren
Peter Groot is ervaringsdeskundige en mede-initiatiefnemer van het project Taperingstrips. ‘Bij de taperingstrips met afbouwmedicatie zit een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag zelf moet invullen. Dat is niet moeilijk en kost je niet veel tijd. Zo kun je van dag tot dag zien hoe het afbouwen verloopt.
Daarmee help je zowel jezelf als je behandelaar om het afbouwen goed te regelen. Belangrijk is dat je voor het afbouwen voldoende tijd neemt en niet te snel probeert af te bouwen.'
Vereniging Afbouwmedicatie
De Vereniging Afbouwmedicatie zet zich al een aantal jaar in voor vergoeding van taperingstrips voor alle verslavende medicatie. Denk aan antidepressiva, slaap- en kalmeringsmiddelen, antipsychotica, anti-epileptica en dus ook opiaten.
​
De Vereniging voert de strijd met rechtszaken, via de media en via de grote zorginstellingen. Opiaten Afbouwen werkt sinds kort samen met de Vereniging Afbouwmedicatie.
Het Tapering Project
Het Taperingproject staat onder leiding van ervaringsdeskundige en onderzoeker Peter Groot, in samenwerking met psychiater professor Jim van Os.
Samen zetten zij zich al jaren in voor het recht van patiënten om medicatie op een verantwoorde manier te kunnen afbouwen, indien nodig met behulp van afbouwmedicatie op maat, oftewel taperingstrips. Oorspronkelijk zijn taperingstrips ontworpen voor het afbouwen van antipsychotica, slaapmedicatie en antidepressiva, maar inmiddels worden ze ook gemaakt voor opiaten.
​
Met veel dank aan Peter C. Groot, onderzoeker/ervaringsdeskundige bij het User Research Center, Universiteit Maastricht, en vrijwilliger bij de Stichting Cinderella Therapeutics.
Prof.dr. Jim van Os is voorzitter Divisie Hersenen, Universitair Medisch Centrum Utrecht.