Oxycodon afbouwen is geen kwestie van gewoon steeds “een pilletje minder”.

Bij elke stap moet je lichaam opnieuw een balans vinden — en dat maakt het proces vaak zwaarder dan mensen vooraf verwachten.

Wat doet oxycodon in je lichaam

Als je begint met oxycodon, schakelt je lichaam het eigen pijnbeheersingssysteem uit.
De oxycodon dempt de pijnsignalen in de hersenen: de pijn is er nog wel, maar je hebt er minder last van. Je voelt je rustiger.

Lichamelijke afhankelijkheid is nooit ver weg

Oxycodon is een middel waar je lichaam razendsnel afhankelijk van wordt: dit begint al na twee weken. Sommige mensen raken ook geestelijk afhankelijk; het verlangen naar het middel wordt steeds sterker.

Afbouwen is niet makkelijk - maar je kunt het wel makkelijker maken.

Op deze pagina vind je de handvatten die je nodig hebt om dat zo goed mogelijk te doen.

Afbouwen: dit moet je weten

Veel mensen merken dat het afbouwen steeds zwaarder wordt naarmate de dosis lager wordt. Vooral de laatste fase vraagt veel van het lichaam en het zenuwstelsel. Dat is geen aanstellerij, maar een bekend en verklaarbaar patroon.

Het is belangrijk dat je daar rekening mee houdt tijdens het afbouwen.

In één keer stoppen - cold turkey - lijkt soms aantrekkelijk, maar pakt voor veel mensen juist verkeerd uit. Het lichaam krijgt een enorme klap waardoor je extreme klachten kunt krijgen. Die klachten kunnen heel lang aanhouden, ook als je al lang op nul bent.

Vergelijk: afbouwen is topsport. Cold turkey is de sloopkogel voor je lichaam.

Begeleiding

• Afbouwen via de huisarts, apotheker, pijnpoli, specialist

De meeste mensen bouwen oxycodon af via hun huisarts. Anderen doen dat via de apotheek, de pijnpoli of een specialist in het ziekenhuis.

Vaak denkt men dat het vanzelfsprekend is dat daar de expertise aanwezig is om een afbouwtraject deskundig te begeleiden, maar dat is niet altijd het geval.

Het is belangrijk om goed te blijven opletten of de begeleiding aansluit bij jouw situatie.

Ga naar Begeleiding: wat mag je verwachten

• Verslavingszorg

Er zijn veel instellingen voor verslavingszorg die je goed kunnen begeleiden. Of een instelling bij je past, hangt af van de behandeling of begeleiding die jij nodig hebt.

Slechts weinig instellingen zijn gespecialiseerd in het behandelen van mensen met een medicijnverslaving en bijkomende pijnproblemen. Het is belangrijk om hierbij stil te staan.

Op de pagina Verslavingszorg lees je waar je op moet letten bij het kiezen van een passende instelling.

Oxycodon: hoe ga je afbouwen

Oxycodon kan op verschillende manieren worden afgebouwd. Elke manier heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Het gaat erom dat je afbouwt op een manier die bij jou past.

Afbouwen met langwerkende oxycodon

Wanneer je een combinatie gebruikt van kortwerkende en langwerkende oxycodon, moet eerst alles worden overgezet naar langwerkende oxycodon. Wil je toch kortwerkende oxycodon blijven gebruiken, bijvoorbeeld omdat je last hebt van pijnaanvallen, dan mag dat maximaal 1-2 keer per dag 5 mg zijn.

De oxycodon moet zodanig over de dag worden verspreid dat er geen momenten van ontwenning ontstaan.

Voordelen langwerkende oxycodon

• Je hebt de hele dag een gelijkmatige hoeveelheid oxycodon in je bloed. Dit geeft je lichaam rust.

• Het aantal innamemomenten wordt verminderd. Er is minder noodzaak om voortdurend bezig te zijn met je medicatie. Dit geeft de geest rust.

Afbouwen met oxycodon vloeistof

Afbouwen met oxycodon vloeistof is de enige manier om oxycodon in écht hele kleine stapjes af te bouwen.

Meestal begin je pas met vloeistof in de laatste fase van het afbouwen, rond de 20 mg langwerkend.

Dat komt omdat de werking van vloeistof vrij kort is: tussen de vier en zes uur. Dat maakt het afbouwen bewerkelijker.

Toch kan dit een goede methode zijn. Veel mensen combineren vloeistof met langwerkende oxycodon.

👉 Ga naar de pagina Oxycodon afbouwen met de combinatiemethode.

Afbouwen met taperingstrips

Een taperingstrip is een baxterrol met voor elke dag een vooraf afgemeten dosis medicatie. Taperingstrips worden op maat gemaakt, zodat je veel geleidelijker kunt afbouwen dan met tabletten of capsules mogelijk is.

Het voordeel is dat het schema vooraf vastligt. Je weet precies wanneer je welke dosis inneemt, en dat geeft houvast tijdens het afbouwen.

"Ik ben nu ongeveer 50 dagen bezig. Ik voel bijna niets van het afbouwen. Opmerkelijk, want toen ik nog met standaarddoseringen afbouwde, ben ik heel ziek geweest.”

👉 Lees meer ervaringen op de pagina Ervaringen met taperingstrips

👉 Meer informatie vind je op de pagina Taperingstrips

Andere afbouwmethodes

Sommige mensen hebben tijdens het afbouwen van oxycodon veel last van ontwenningsverschijnselen. Een mogelijkheid is om over te stappen naar oxycodondruppels, taperingstrips of buprenorfine. Je kunt dit doen aan het begin van je afbouwtraject of alleen voor het laatste gedeelte.

Overstappen naar een ander, langwerkend opiaat

Voor sommige mensen is afbouwen met oxycodon erg zwaar. Dat kan verschillende oorzaken hebben. Bij een deel van de mensen wordt oxycodon snel afgebroken, waardoor er tussen de doseringen steeds opnieuw ontwenningsklachten ontstaan.

Buprenorfine, Suboxone, methadon

Soms is het een goed idee om over te stappen naar een opiaat dat langer werkt, bijvoorbeeld buprenorfine, Suboxone of methadon. Deze middelen werken van 24 uur tot soms zelfs een week. Ervaringsdeskundigen geven aan dat dit een groot verschil maakt.

Elk middel heeft zijn eigen werking en eigenschappen. Samen met je arts kijk je welk middel het beste bij jou past.

“Toen het tijd was om de buprenorfine af te bouwen, had ik wel een beetje klamme handjes, want na zeven jaar oxycodon zat de angst voor ontwenningsverschijnselen er goed in. Maar het afbouwen viel reuze mee.” Lees verder

👉 Lees Ervaringsverhalen op Overstappen om af te bouwen

👉 Meer informatie vind je op de pagina's Buprenorfine, Suboxone en Methadon

Afbouwtempo

Afbouwen is zwaar maar er zijn dingen die je kunt doen om het minder heftig te maken. Langzamer afbouwen geeft minder ontwenningsverschijnselen.

Langzaam afbouwen

Een langzamer tempo geeft je lichaam de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie en tot rust te komen. Het helpt je lichaam de ontwenningsverschijnselen te verwerken en weer zelfstandig met pijn om te leren gaan zonder de hulp van oxycodon. Dat kost tijd.

Rustig afbouwen is het minst belastend voor je lichaam en daarom verstandig. Ben je op leeftijd of heb je een kwetsbare gezondheid of een gevoelig lichaam, bouw dan extra voorzichtig af en las ruime pauzes in tussen de stappen omlaag.

Snel afbouwen

Snel afbouwen kan een bewuste keuze zijn — maar alleen als jíj daar achter staat. Als je merkt dat je lichaam het tempo dat jouw arts voorschrijft niet aankan, geef dat dan aan. Samen met je arts bepaal je een tempo dat bij jou past.

Er is geen enkele reden te bedenken waarom iemand (jij) zo snel mogelijk zou moeten afbouwen. Je hebt het middel langdurig, misschien wel jaren gebruikt.

De recepten zijn uitgeschreven door een arts.

Op het moment dat je gaat afbouwen, heb je recht op inspraak in de manier waarop.

Afbouwschema Langwerkende Oxycodon

Afbouwen boven de 20 mg

Zolang je nog boven de 20 mg zit, bouw je af met de tabletten/ capsules die je al gebruikt.

In deze fase kun je een globale richtlijn aanhouden van 10% omlaag per stap.

Met tabletten/capsules kun je geen percentages maken, dus je mindert met het aantal mg dat het meest in de buurt komt.

Veel mensen kiezen ervoor om eerst één innamemoment te verlagen — bijvoorbeeld eerst de ochtend- óf de avonddosering.

Bij de volgende stap verlaag je ook het andere innamemoment. Op die manier verdeel je de belasting voor je lichaam.

Hoe lang tot de volgende afbouwstap?

Tussen de afbouwstappen neem je steeds voldoende tijd die nodig is om het lichaam weer tot rust te laten komen. Soms is een week voldoende, soms twee. Vaak is twee weken beter te verdragen.

Ga pas verder als de ontwenningsklachten weer zijn gezakt.

Zolang dit goed gaat, kun je deze manier van afbouwen aanhouden.

Het kritieke punt tijdens het afbouwen: rond de 10 - 15 mg

• Verandering van aanpak is noodzakelijk

Vanaf de 20 mg langwerkende oxycodon en zeker vanaf 15 mg wordt afbouwen met standaard hoeveelheden voor veel mensen problematisch. De stappen worden relatief te groot en het lichaam reageert steeds gevoeliger.

Doorgaan op dezelfde manier lijkt soms haalbaar, maar pakt in de praktijk vaak verkeerd uit: klachten lopen op, stabiliseren lukt niet meer en mensen raken uitgeput.

Het lichaam wordt gevoeliger en stappen die eerder nog goed gingen, kunnen ineens te groot aanvoelen.

Dit is een bekend kantelpunt — het is een teken dat je je afbouwtempo moet aanpassen.

Afbouwschema Langwerkende Oxycodon
De Combinatiemethode

• Afbouwen vanaf 20 mg of lager

Wanneer je op 15 - 20 mg zit is het tijd om over te stappen naar een andere methode die kleinere stappen mogelijk maakt. Dat is wat het lichaam in deze fase dringend nodig heeft.

Sommige mensen stappen op dit moment over naar taperingstrips of naar een langwerkend opiaat als buprenorfine, Suboxone of methadon.

Een andere mogelijkheid is de Combinatiemethode, waarbij je gebruik maakt van een combinatie van langwerkende oxycodon (tabletten of capsules en oxycodon in vloeibare vorm.

Combinatiemethode: Afbouwen met ministapjes

Hoe werkt het
Heel kort samengevat: Je blijft je langwerkende medicatie doorslikken, maar je vervangt telkens een tablet/capsule van 5 mg langwerkende oxycodon door 5 ml oxycodon vloeistof, verdund naar een milliliter is een milligram.

Daarmee ga je mee afbouwen met hele kleine ministapjes.

Meer weten?
We hebben een hele pagina geschreven over hoe je in de praktijk aan de slag kunt met de Combinatiemethode.De combinatiemethode kost niets en is bedacht door ervaringsdeskundigen.

Ga naar: Oxycodon afbouwen met de Combinatie Methode

Ontwenningsverschijnselen oxycodon

Ontwenningsverschijnselen worden meestal heviger naarmate de stappen groter zijn. Klachten die vaak worden genoemd:

· onrust, trillen, hartkloppingen

· diarree, misselijkheid, maag- of spierkrampen

· zweten, rillerigheid, koorts of een branderig gevoel van de huid

· loopneus, niezen, hoesten

· tintelende of gevoelloze handen en/of voeten

· rusteloze benen

· verlies van eetlust

Ook somberheid of depressieve gevoelens komen regelmatig voor. Een groot probleem voor veel mensen is slapeloosheid.

Daarnaast melden veel mensen dat zij tijdens het afbouwen vaker klachten krijgen die lijken op griep, keelontsteking, bijholteontsteking of oorontsteking — soms zelfs meerdere keren achter elkaar.

👉 Lees ook onze pagina: Ontwenning: wat gebeurt er in je lichaam

Lichte en ernstige ontwenningsverschijnselen

Ontwenningsverschijnselen horen erbij

Elke keer dat je met je dosering omlaag gaat, zal je lichaam reageren. Dat is niet prettig, maar hoort bij het afbouwen.

Als het tempo past bij jouw lichaam, nemen de klachten meestal na een paar dagen (1–3) weer af.

Maar extreme ontwenningsverschijnselen zijn een signaal dat je lichaam het afbouwtempo niet kan bijhouden. Het is belangrijk om daarnaar te luisteren.

De oorzaak is meestal te snel afbouwen

Echt extreme ontwenningsverschijnselen ontstaan vrijwel altijd doordat het afbouwtempo te hoog ligt: de stappen zijn te groot, of volgen elkaar te snel op.

Wat kun je eraan doen

Stabiliseren

Voordat je verder gaat met afbouwen, is het belangrijk dat je gaat stabiliseren!

• Je blijft een week of 2, 3 op dezelfde dosis.

• Dit doe je net zolang totdat je je weer goed voelt.

• Vanaf dát moment wacht je nog eens 1 week, of liever 2 of 3 voordat je verder afbouwt.

Ga je te snel door, dan is de kans groot dat je opnieuw ziek wordt.

Afbouwtempo aanpassen

Daarna is het noodzakelijk dat het afbouwschema aangepast wordt. Een lager tempo, langere tussenpozen tussen de verlagingen.Doe je dat niet dan is de kans groot dat je opnieuw ziek wordt.

Bespreek dit met je arts: kleinere afbouwstappen en of meer tijd tussen de stappen.

Medicatie tegen ontwenningsverschijnselen: clonidine

Clonidine is het enige middel waarvan bekend is dat het daadwerkelijk kan helpen bij ontwenningsverschijnselen .

Andere medicijnen worden soms ingezet om specifieke klachten te verlichten, zoals misselijkheid, diarree of slaapproblemen, maar zij nemen de ontwenningsverschijnselen als geheel niet weg.

👉 Bekijk hier meer informatie: Clonidine bij ontwenningsklachten

Ontwenningsverschijnselen "meten"

Tijdens het afbouwen kan het helpen om bij te houden hoe je je voelt en welke ontwenningsverschijnselen je ervaart.

Met de Opiaten Afbouwen Subjectieve Ervaringsmonitor (OASE) kun je eenvoudig een overzicht maken van je klachten en de ernst ervan.

Je kunt het meenemen naar je behandelaar om samen te kijken hoe het gaat en om te bepalen wat een verstandige volgende stap is. Dat bespaart veel uitleg: je arts ziet in één oogopslag wat er speelt.

Ook voor jezelf is zo’n overzicht waardevol.

👉 Meer informatie vind je hier: OASE invullijst

Het laatste stukje afbouwen

Het laatste beetje oxycodon afbouwen is het moeilijkst. Het venijn zit in de staart, zeggen ervaringsdeskundigen. Voor je lichaam is dit een hele zware periode.

Het afbouwen van oxycodon is een enorme aanslag op je energiereserves. Ook geestelijk is het zwaar; mensen worden vaak verdrietig, depressief. Dat heeft deels met uitputting te maken, deels ook met het ‘afscheid nemen’, wegvallen van het dempende effect van de opiaten waar je aan gewend bent geraakt.

Herstel, ontwenningsklachten ná het afbouwen

Ook nadat je bent gestopt met oxycodon, kun je nog klachten ervaren. Veel mensen vragen zich dan af: voel ik dit nog door het afbouwen, of is er iets anders aan de hand..?

Hoe lang oxycodon in je lichaam blijft, verschilt per persoon. Na kort gebruik kan het middel binnen enkele dagen grotendeels verdwenen zijn. Bij langdurig gebruik of hogere doseringen heeft het lichaam vaak meer tijd nodig om te herstellen.

Dat betekent niet dat er wekenlang nog “actieve” oxycodon in je lichaam rondzwerft.

Wel moet je lichaam zich opnieuw instellen en opgebouwde veranderingen stap voor stap herstellen. Daardoor kun je ook na het stoppen nog klachten ervaren, zoals onrust, pijn of een ziek gevoel.

Dat hoort bij het herstelproces en betekent niet dat de oxycodon nog net zo sterk aanwezig is als tijdens het gebruik.

Samenvattend

Oxycodon afbouwen is geen eenvoudige opgave. Het kost tijd, energie en doorzettingsvermogen. Maar je hoeft het niet alleen te doen: samen met je arts, en eventueel met steun van ervaringsdeskundigen, kun je stap voor stap vooruitkomen.

Onthoud: er bestaat geen standaardweg die voor iedereen werkt. Het belangrijkste is dat jij een tempo en methode vindt die past bij jouw lichaam en jouw situatie. En dat je onderweg de rust bewaart die nodig is om vol te houden.

Afbouwen kan zwaar zijn, soms zelfs heel zwaar, maar het is mogelijk. Velen zijn je al voorgegaan. En elke stap omlaag, hoe klein ook, is een overwinning.

Wil je hier verder over lezen?

Lotgenotencontact

Besloten Facebookgroep – Opiaten Afbouwen

Onze Besloten Facebookgroep Opiaten Afbouwen is een veilige plek waar je anderen kunt ontmoeten die, net als jij, bezig zijn met afbouwen.

In een warme, vriendelijke sfeer wordt informatie uitgewisseld en ervaringen gedeeld.