Samen sterk: omgaan met opiaten in de familie

Carol Vlugt
2 sep 2024
4 minuten om te lezen

Bijgewerkt op: 31 aug

Familie geeft steun bij afbouwen van opiaten

Het is niet gek als je schrikt wanneer je hoort dat je dochter, zoon, partner of vriend(in) opiaten gebruikt.

Het eerste wat door je hoofd kan schieten is: “Help, is hij of zij een junk?” Dat beeld van verslaving uit de films, de series, de verhalen komt in één klap heel dichtbij.

Macheloosheid, pijn, verdriet

Dat is beangstigend en pijnlijk. Je voelt machteloosheid, verdriet en misschien ook boosheid. Het kan zijn dat je je schaamt, of dat je je afvraagt hoe het zo ver heeft kunnen komen.

Weet dan: dit zijn heel normale eerste reacties. Je bent niet de enige die zo denkt of voelt. Maar het is belangrijk om te begrijpen wat er écht aan de hand is. Want het gaat hier over iemand die heel dicht bij jou staat. Wanneer iemand in de familie opiaten gebruikt, moet je daar op de één of andere manier mee omgaan - hoe moeilijk het ook is.

Op doktersrecept

Opiaten komen meestal in beeld door een doktersrecept. Iemand krijgt ze na een operatie, een ongeluk of bij chronische pijn. Het is meestal geen eigen keuze, maar een noodzaak.

Voor degene die ze slikt, voelt het dubbel. Aan de ene kant geven opiaten verlichting en maken ze het leven draaglijker. Aan de andere kant merk je na verloop van tijd dat je lichaam eraan went en dat het moeilijk wordt om zonder te kunnen. Dat ligt niet aan zwakte of karakter, maar puur aan hoe deze medicijnen werken in het lichaam en in het hoofd.

Als je naast iemand staat die opiaten gebruikt, kan dat zwaar zijn. Het kan voelen alsof je machteloos bent. Toch helpt het om te weten dat dit veel vaker voorkomt dan je denkt. Jij staat er niet alleen voor, en je dierbare ook niet.

Omgaan met opiaten in de familie

Als naaste van iemand die opiaten op doktersrecept gebruikt, moet je begrijpen dat afbouwen geen makkelijk klusje is. Opiaten kunnen het degene die afbouwt ontzettend moeilijk maken – lichamelijk én geestelijk. Deze middelen binden zich aan het lichaam en laten niet zomaar los. Het kost tijd.

Bij afbouwen horen vaak allerlei ontwenningsverschijnselen. En daar hoort ook pijn bij.

Denk niet dat afbouwen alleen maar een kwestie is van “doen wat de dokter zegt” of van “even flink zijn”. Zo werkt het niet.

Ook artsen weten soms niet precies wat voor iemand de beste manier is om af te bouwen, omdat ieder lichaam anders reageert.

Daarom kan afbouwen niet snel gebeuren. Het lichaam moet rustig wennen aan de nieuwe situatie. Vergeet ook niet: je dierbare is niet zomaar met deze middelen begonnen. Het was een arts die ze voorschreef, en vaak was het toen echt nodig.

Verslavingszorg: dat is toch alleen voor zwaarverslaafden...?

Bij afbouwen is goede begeleiding onmisbaar. Dat geldt zeker voor iemand met een kwetsbare gezondheid. De beste begeleiding vind je dan vaak bij de verslavingszorg. Daar werken artsen en begeleiders die veel ervaring hebben met het gebruik én het stoppen van opiaten, ook die via de dokter zijn voorgeschreven.

Veel mensen denken bij het woord verslavingszorg meteen aan harddrugs, zware verslaving. Maar verslavingszorg gaat over veel meer dan dat. Het is ook de plek waar de meeste kennis en ervaring is met het afbouwen van opiaten op doktersrecept. Daar weten ze hoe dat aangepakt moet worden en ze begrijpen ook hoe moeilijk het afbouwen kan zijn, voor jouw dierbare.

Een coach HELPT!

Afbouwen voelt voor degene die het allemaal moet doen vaak als een marathon zonder duidelijk eindpunt. Maar onthoud: iedere kleine stap vooruit is waardevol. Iedere keer een beetje minder is al winst. Het is een project voor de lange termijn, geen sprint. Je voelt het al aankomen: iemand die zo'n uitdaging aangaat heeft eigenlijk een coach nodig!

Verslavingszorg en familie

Daarom vinden sommige instellingen voor verslavingszorg het belangrijk om familie en vrienden bij het proces te betrekken. Dat is niet voor niets: als naaste speel je een grote rol. Jij kunt steun bieden, aanmoedigen en zorgen dat je dierbare zich niet alleen voelt. Samen is de weg beter vol te houden.

En juist dáár komt jouw rol als familielid, partner of vriend(in) om de hoek kijken. Want naast medische begeleiding is er nog iets minstens zo belangrijk: steun, vertrouwen en liefde vanuit de mensen die dichtbij staan.

Steun, vertrouwen en liefde vanuit de mensen die dichtbij staan

Wat kun jij doen om steun te geven

Waar het vooral om gaat, is dat degene die afbouwt gemotiveerd blijft. Jij kunt daar als partner, familielid of vriend(in) een grote rol in spelen. Als coach, als droger van de traantjes, als vrolijke noot of met diep medeleven. Iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier.

Het allerbelangrijkste is dat je in gesprek blijft met elkaar. Luister naar elkaar, stel vragen, deel je zorgen en je hoop. Zo voelt niemand zich alleen. Natuurlijk zijn er momenten dat het botst of niet lekker loopt – dat hoort ook gewoon bij het leven.

Laat je dierbare in zijn of haar waarde. Dat is misschien wel het belangrijkste wat je kunt doen. Blijf samen naar de toekomst kijken, naar hoe het beter kan worden. Iedereen doet zijn best, ook al gaat het soms met vallen en opstaan.

“Je kunt het, ik ben trots op je.”

En vergeet niet om de kleine stappen te vieren. Een vriendelijk woord, een complimentje, samen even stilstaan bij een succes: dat geeft kracht om door te gaan. Zeg gerust steeds opnieuw: “Je kunt het, ik ben trots op je.” Het klinkt eenvoudig, maar het maakt een wereld van verschil.

Hou van elkaar, steun elkaar, en blijf vertrouwen houden. Dan kun je samen bergen verzetten.

Elke kleine stap is een overwinning

Het pad naar minder of geen opiaten is zwaar, voor degene die afbouwt én voor de mensen eromheen. Maar samen kan het wél. Met geduld, liefde en vertrouwen kom je verder dan je denkt.

Onthoud: elke kleine stap is een overwinning. Vier die momenten, hoe klein ook. Want juist die kleine stapjes vormen samen een grote reis – naar een toekomst met minder pijn, meer vrijheid en meer hoop.

Ik wens jou en je dierbare heel veel kracht, warmte en liefde toe. 💛

✨ Deze blog is een vernieuwde versie van een ouder artikel. De vorige tekst voldeed niet meer. Ik heb hem herschreven zodat familieleden, partners of vrienden, vriendinnen hier betere steun, uitleg en hoop vinden. 💛