Stigma en oxycodon: waarom ik behandeld word als een junk

Ervaring
20 aug
3 minuten om te lezen

Bijgewerkt op: 28 aug

Mijn naam is Lyke. Ik gebruik al zo'n tien jaar oxycodon in dezelfde dosering, voor dezelfde klachten, als onderdeel van de behandeling van een chronische, progressieve ziekte. Toch is mijn medicijngebruik vaak aanleiding voor wantrouwen — vooral bij mijn apotheker. Want ook in de apotheek is het stigma en het vooroordeel rondom het gebruik van oxycodon voelbaar.

Onlangs kreeg ik mijn medicatie niet mee, ondanks dat ik een geldig recept van mijn huisarts bij me had. Reden? Ik was twee dagen te vroeg.

Hemel en aarde moest ik bewegen

Ben ik dan verplicht om aan zo’n apotheker uit te leggen dat mijn bejaarde, hulpbehoevende ouders 200 km verderop wonen, dat ik niet op één dag heen en weer kan reizen, dat ik dus daar moet overnachten en dat ik daarom soms voor iets langere tijd medicatie nodig heb...?

Ik moest mij in alle bochten wringen, zelfs de spoedlijn van de huisarts bellen om mijn medicatie alsnog mee te krijgen.

Ik word door mijn apotheker regelmatig in een onderdanige, afhankelijke positie gedrukt

Machtsvertoon aan de apotheekbalie

Het voelt alsof mijn apotheker wil laten zien wie er beslist. Hij weet dat ik afhankelijk ben, en dat lijkt hij te gebruiken. Regelmatig word ik tijdens een apotheekbezoek in een onderdanige, afhankelijke positie gedrukt — en het is duidelijk omdat ik oxycodon gebruik.

Op zulke momenten zou ik in tranen willen uitbarsten, maar ik houd me in. Ik huil alleen van binnen. En ik blijf beleefd, want ik heb die apotheker nodig.

Waarom moet ik smeken om mijn medicatie?

Ik heb een zeldzame ziekte. Ik word behandeld door vijf specialisten in vijf verschillende ziekenhuizen, waaronder twee academische centra. En toch sta ik hier, elke keer weer, tegenover een apotheker die mij behandelt alsof ik helemaal geen recht heb op de medicijnen die ik kom halen.

Doet hij dit ook bij een hartpatiënt die vroeg zijn bètablokkers komt halen? Of bij een diabetespatiënt die insuline nodig heeft?

Natuurlijk niet! Maar ook bij mij raakt de medicatiespiegel verstoord als ik mijn medicijnen niet op tijd krijg. Alleen lijkt dat minder belangrijk, omdat mijn medicatie het label ‘opiaat’ draagt.

Stigma en oxycodon: achterdocht in plaats van vertrouwen

Deze apotheker kent mijn dossier niet. Hij weet niets van mijn ziekte. Toch denkt hij genoeg te weten om mijn medicatie tegen te houden. Op momenten dat ik juist op de zorg van anderen moet kunnen rekenen zet hij mij de voet dwars.

Dit gebeurt vaker met mensen die afhankelijk zijn van opiaten voor hun functioneren. Ik denk wel eens, het lijkt alsof ze geen benul hebben waar ze mee bezig zijn.

"Nee mevrouw, de oxycodon krijgt u vandaag niet. U mag het morgen komen halen." In een volle apotheek, hoorbaar voor iedereen.

Kijk naar de mens achter de medicatie

Dit verhaal gaat niet alleen over Lyke. Het gaat over een patroon. Over vooroordelen. Oxycodon en stigma gaan steeds hand in hand.

Opiaatgebruik wordt vaak direct in verband gebracht met recreatief gebruik. Terwijl het in werkelijkheid gaat om mensen die proberen te leven, te zorgen, te werken — ondanks pijn en ziekte.

In een ruimte waar ze zich veilig zouden moeten voelen — hun eigen apotheek — ervaren ze wantrouwen, vernedering en een luid uitgesproken oordeel.

Dit verhaal is onderdeel van de campagne Stop het Stigma

Waar zit het stigma in dit verhaal?

• Het stigma zit in het wantrouwen jegens Lyke, ondanks een geldig recept en jarenlang stabiel medicatiegebruik.

• Ze wordt behandeld als een verdachte, onder druk gezet, afgeblaft, vernederd en publiekelijk gecorrigeerd, alsof ze iets illegaals doet.

• Haar ziekte en complexe zorgtraject worden genegeerd; alleen het woord “oxycodon” lijkt te tellen.

Hoe had dit beter gekund?

• Een apotheker hoort neutraal en professioneel te handelen, ook bij opioïde medicatie. • Zorgvuldige communicatie en samenwerking tussen de voorschrijvend arts en de apotheker kunnen misverstanden voorkomen. • Vertrouwen moet het uitgangspunt zijn, geen controle of minachting.